علائم و درمان کم کاری تیروئید چیست؟

علائم و درمان کم کاری تیروئید چیست؟

زمانی که غده تیروئید نتواند به اندازه کافی هورمون تولید کند، بیماری کم کاری تیروئید بروز می‌کند. به این بیماری اصطلاحا هیپوتیروئیدی (Hypothyroidism) یا کم‌کاری غده تیروئید نیز گفته می‌شود که پس از دیابت شایع‌ترین بیماری در بین بیماری‌های غدد درون ریز و در زنان سه برابر شایع‌تر از مردان است.

تیروئید یک غده‌ درون‌ریز است که در قسمت عرضی حنجره جلوی گلو قرار دارد و دو نوع هورمون با نام‌های تری یدوتیرونین (3T) و تیروکسین (4T) تولید می‌کند که وظیفه این هورمون‌ها، تنظیم مصرف انرژی، تولید گرما و تسهیل رشد در بدن است. بدن ما با این دو هورمون پیام‌هایی برای سوزاندن انرژی و همچنین تنظیم متابولیسم دریافت می‌کند. به این ترتیب تیروئید با آن قد و قواره‌ کوچک خود مسئولیت توانمندی بدن در سوزاندن چربی‌ها، تنظیم وزن و مدت زمان خواب را بر عهده دارد.

انواع کم کاری تیروئید

سه نوع کم کاری تیروئید شناسایی شده است:

* شایع‌ترین نوع آن زمانی است که غده تیروئید نتواند هورمون T4 را به اندازه کافی بسازد. (هورمون T4 عملکردهای اساسی بدن را از قبیل ضربان قلب، هضم غذا، رشد فیزیک و ذهنی تنظیم می‌کند.)

* نوع دیگر از این بیماری زمانی به وجود می‌آید که غده هیپوفیز به میزان کافی هورمون محرک تیروئید (TSH) تولید نکند. به این بیماری، کم کاری تیروئید هیپوفیزی گفته می‌شود. (غده تیروئید تحت تاثیر هورمون TSH می‌باشد). هر بیماری تخریب کننده غده هیپوفیز که باعث آسیب رسیدن به تولید سلول‌هایی شود که هورمون تحریک کننده تیروئید ترشح می‌کنند می‌تواند باعث این بیماری گردد. این هورمون، تیروئید را به تولید میزان طبیعی هورمون تیروئید تحریک می‌کند.

* نوع دیگری از این بیماری به علت نداشتن عملکرد صحیح هیپوتالاموس به وجود می‌آید. (هیپوتالاموس ، قسمتی از مغز به حساب می‌آید که عملکرد غدد کل بدن را کنترل می‌کند).

علائم کم کاری تیروئید چیست؟

ضعف و خستگی (که می‌توانند در سنین بالا نشانه‌های روشنی از این بیماری باشند)، خواب ‌آلودگی، پوست خشک و خشن، تحمل کم در مقابل سرما، کاهش تعریق، زبان بزرگ (معروف‌ترین علامت در دوران نوزادی)، ورم صورت، فراموشکاری، یبوست، نفخ، افزایش وزن، اختلالات قاعدگی، خارش پوست، سقط‌های مکرر، تاخیر در رفلکس‌ها، سیاهی زیر چشم، کم‌خونی و درد مفاصل و عضلات از علائم کم کاری تیروئید هستند. این بیماری در بالغین سیر کندی دارد و تدریجی است.

عوارض کم کاری تیروئید چیست؟

اگر این بیماری به موقع درمان نشود می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:

در بزرگسالان

چاقی: اکثر افرادی که دچار این بیماری می‌شوند از چاقی بی‌دلیل خود شکایت دارند و به دنبال راهی برای لاغری هستند.

ایجاد زخم معده
درد مفاصل
گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)
بیماری‌های قلبی
مشکلات روحی روانی
نوروپاتی محیطی (عدم درمان کم کاری تیروئید در طولانی مدت می‌تواند باعث آسیب دیدن اعصاب محیطی شما شود که نشانه‌های این آسیب شامل درد، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن نقاط مختلف بدن، ضعف ماهیچه‌ها و یا از دست دادن کنترل برروی ماهیچه‌ها است.)
ناباروری (سطح پایین هورمون تیروئید می‌تواند برروی تخمک گذاری تاثیر بگذارد)
خطر ابتلا به سرطان کبد در زنان (این مورد در مردان صدق نمی‌کند)

در کودکان

در صورت عدم تشخیص و عدم درمان به موقع این بیماری در دوران نوزادی، ممکن است عقب‌ماندگی ذهنی و رشد جسمی، لالی، ناشنوایی و یا آسیب ذهنی (کرتینیسم) اتفاق بیفتد. در صورتی که عقب‌ماندگی ایجاد شود، دیگر قابل درمان نخواهد بود.

علت‌ بروز کم کاری تیروئید

هیپوتیروئیدی اولیه
هیپوتیروئیدی ثانویه، که ناشی از کم‌کاری غده هیپوفیز است.
هیپوتیروئیدی خود ایمنی (اختلال خود ایمنی بیماری‌ای است که در آن سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به خود بدن می‌کند. بعضی از مواقع در این حمله سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می‌نماید.)
برداشتن تیروئید با جراحی (مثلا در گواتر شدید یا سرطان تیروئید)
کمبود ید، که در این مورد غده تیروئید بزرگ می‌شود (گواتر)
استفاده از ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید برای درمان سایر بیماری‌های تیروئید
مصرف داروهایی مانند لیتیوم
دوز بالای ید و آمیودارون
التهاب تیروئیدی حاد

رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید

اصلاح رژیم غذایی با توجه به نوع بیماری تیروئید بسیار مهم است. در این راستا موارد زیر را مد نظر داشته باشید:

برخلاف مبتلایان به پرکاری تیروئید، این بیماران باید از مصرف زیاد مواد غذایی گواتروژن پرهیز کنند و سبزیجات را به صورت پخته مصرف نمایند. مواد غذایی گواتروژن دار شامل انواع کلم، شلغم، روغن گلزا (کانولا) ، بادام زمینی، ارزن و سویا است. (سویا می‌تواند مانع جذب کافی داروهای تیروئید شود. بنابراین باید در مصرف آن احتیاط کرد.)
توجه داشته باشید که از نمک در پایان پخت غذا استفاده کنید، زیرا در غیر این صورت ید موجود در نمک هنگام برداشتن درب ظرف غذا، همراه با بخار خارج می‌شود. در این صورت شما میزان ید کمتری از آن چه که انتظار می‌رود دریافت خواهید کرد. در ضمن نمک یددار را نباید در شیشه‌های شفاف و در معرض نور نگهداری کرد. توجه کنید که زیاده‌روی در مصرف ید خود نیز باعث کم کاری تیروئید خواهد شد.
تنظیم کالری دریافتی برای جلوگیری از افزایش وزن ضروری است. برای این منظور مشاوره با کارشناس تغذیه، همراه با استفاده از درمان دارویی توصیه می‌شود.
اطمینان نسبت به تأمین مقادیر کافی ویتامین‌های C ، A، E و ویتامین‌های گروه B به ویژه B2 ،B3 ، B6 که برای تولید هورمون تیروئید ضروری هستند لازم است.
– منابع مناسب ویتامین C: توت فرنگی، آناناس، هندوانه، موز ، سیب زمینی و هلو.

– منابع مناسب ویتامین A: جگر، تخم مرغ ، ماهی‌های روغنی، سبزی‌های سبز رنگ (به جز گیاهان خانواده‌ای کلم مانند کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل. خانواده کلم‌ها کاهش دهنده ید در بدن هستند.)، سبزی‌ها و میوه‌های زرد و نارنجی رنگ. هر چه این میوه‌ها و سبزی‌ها پررنگ‌تر باشند غلظت ویتامین در آن‌ها بیشتر است.

– منابع مناسب ویتامین E: روغن‌های گیاهی، مغز دانه‌ها (به جز بادام زمینی) وغلات.

– منابع مناسب ویتامین B: غلات سبوس دار، گوشت گاو، گوشت ماکیان و ماهی.

تشخیص و درمان کم کاری تیروئید

تشخیص قطعی با اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئید در خون می‌باشد. درمان معمولاً مصرف مادام‌العمر قرص لووتیروکسین سدیم است که نتایج رضایت بخشی دارد. نیمه عمر لووتیروکسین ٧ روز است و در بافت‌ها به T3 (تری یودوتیرونین) تبدیل می‌شود و سطح مناسبی از T3 که هورمون فعال‌تری می‌باشد ایجاد می‌کند.

همچنین تیروئید کم کار را می‌توان با استفاده از هورمون تیروئید مصنوعی درمان کرده و جلوی ابتلا به بیماری‌های احتمالی دیگر را گرفت.

بیشتر بخوایند: درمان خانگی کم کاری تیروئید

ستاره

بدترین مواد غذایی برای سلامت قلب

خوردن غذاهایی که برای سلامت قلب مفید هستند به نظر ساده می رسد. باید از مصرف غذاهایی که کلسترول و نمک بالایی دارند خودداری شود. استفاده از این توصیه ها آنقدرها هم که فکر می کنید ساده نیست. با این وجود دانستن مواد غذایی که برای سلامت قلب مضر هستند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در سال های اخیر، مطالعات انجام شده نشان داده است که کلسترول رژیمی غذایی، سدیم و چربی تنها موادی نیستند که می توانند به قلب آسیب برسانند. مصرف اسیدهای چرب اشباع شده نیز باید محدود گردد و در صورت نیاز از رژیم غذایی حذف شود. برای داشتن قلبی سالم، خوردن میوه ها و سبزیجات و نیز انجام منظم تمرینات ورزشی توصیه می شود. در این مقاله سعی می کنیم برخی از غذاهای مضر برای قلب را با هم مرور کنیم و ببینیم چه مواد غذایی می توانند سلامت قلب ما را به خطر بیندازند.

نوشابه

زمانی که در رژیم غذایی خود نوشیدنی های مضری همچون نوشابه را قرار می دهید شکرهای ساده را وارد بدن خود می نمایید. اینکار التهاب بدن را افزایش می دهد و سطح قند خون را بیشتر می کند. همه این ها فشار زیادی بر روی دیواره شریان های قلب وارد می کنند و خطر بروز بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهند. هر چقدر نوشابه ای که می خورید بیشتر باشد، خطر ابتلا به بیماری های قلبی نیز افزایش پیدا می کند.

دسرهای پخته شده

هر چیزی که در برگیرنده شکر، شکر قهوه ای، شربت ذرت، شربت افرا، عسل، ملاس و سایر شیرین کننده ها باشد می تواند استرس اکسیداتیو را افزایش دهد. مطالعات انجام شده در کانادا این موضوع را به خوبی نشان می دهد. به همین خاطر این شیرین کننده ها که در پای ها، کیک ها و سایر دسرها وجود دارند می توانند شریان های شما را مسدود سازند، به پرفشاری خون منجر شوند، باعث نارسایی قلبی شوند و سایر بیماری های قلبی را ایجاد نمایند.

کربوهیدرات های تصفیه شده

کربوهیدرات های تصفیه شده سرشار از شکر و سایر افزودنی ها هستند که هیچ کدام مزیتی برای قلب ندارند. موادی همچون کچاپ و سس سالاد نیز می توانند منبع بسیار بدی از شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده باشند

کرم قهوه پودر شده

همانند مارگارین، این کرم های پودر شده نیز می توانند سرشار از اسیدهای چرب ترانس باشند. همین امر بر روی انواع مختلفی ار پاپ کرن ها، بارهای صبحانه و هر چیزی که در تهیه آن از روغن های هیدروژنه استفاده شده صادق است.

مارگارین

مطالعات اخیر نشان می دهد کره برای قلب بد نیست. از سوی دیگر مارگارین منبع ناسالمی از اسیدهای چرب ترانس است. مصرف این نوع کره می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد.

بیکن

با اینکه اسیدهای چرب اشباع یکی از مواردی است که باعث افزایش بیماری قلبی می شود برخی از برش های گوشت همچون بیکن نیز می تواند باعث ایجاد چنین مشکلاتی گردد. برخی از مطالعات نشان می دهد گوشت قرمز می تواند سطح باکتری های مضر در روده را افزایش دهد. بحث های زیادی در مورد مفید یا مضر بودن گوشت برای قلب وجود دارد. بهتر است از برش های کم چرب گوشت استفاده شود.

هات داگ

گوشت های فرآوری شده همچون هات داگ می تواند مواد افزوده شده زیادی داشته باشد. باز هم مصرف این نوع مواد با افزایش بیماری های قلبی همراه است. بهتر است مصرف چنین مواد غذایی محدود شود زیرا متخصصان به خوبی نمی دانند چه افزودنی می تواند برای افراد مضر باشد و باعص ایجاد بیماری قلبی گردد

سس گوجه فرنگی

دوست دارید کمی پاستا با سس گوجه فرنگی بخورید؟ به خاطر داشته باشید که نیم پیمانه از سس گوجه فرنگی سرشار از 830 میلی گرم سدیم است که بیشتر از سایر مواد می باشد. برای جلوگیری از افزایش فشار خون، به هنگام خرید سس گوجه فرنگی برچسب آن را بخوانید و به دنبال موادی باشید که به ازای هر نیم پیمانه کمتر از 350 میلی گرم سدیم دارند. قبل از خرید این موارد را بررسی کنید تا بعدا مشکلی برای قلبتان پیش نیاید و دچار بیماری نشوید.

بستنی

یک فرد بزرگسال سالم باید در روز کمتر از 300 میلی گرم کلسترول مصرف نماید. یک پیمانه بستنی ممکن است بیش از یک سوم نیاز روزانه بدن کلسترول داشته باشد. بستنی های پرچرب نیز می توانند کلسترول اضافی وارد بدن نمایند. برای اینکه بتوانید از مزایای بستنی استفاده کنید و در عین حال اسیبی به قلب خود وارد ننمایید از بستنی موز تهیه شده در منزل استفاده کنید. دو عدد موز را برش دهید و در کیسه ای بگذارید. یک شب آن را در یخچال فریزر قرار دهید. روز بعد، مزو را با کمی شیر، کره بادام مخلوط کنید تا ترکیب خوبی به دست آید. شکلات تلخ بر روی آن بریزید و در لیوان های زیبا سرو کنید. بر روی بستنی خود تمشک بریزید. غذاهای غنی از فیبر همچون تمشک می توانند سطح کلسترول بد در خون را کاهش دهند.

برنج سفید

با اینکه غلات کامل می توانند خطر بیماری های قلبی را تا 20 درصد کاهش دهند اما غلات تصفیه شده تاثیر معکوسی بر روی سلامت قلب شما دارند. واقعیت این است که یکی از مطالعات انجام شده نشان می دهد افرادی که برنج سفید را بیش از حد مصرف می کنند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند. به جای خوردن برنج سفید از غلات کامل استفاده نمایید و جلوی بیماری های قلبی را بگیرید.